Behrouz Boochani – kurdyjski pisarz, dziennikarz i producent filmowy spędził kilka lat w australijskim obozie dla uchodźców na wyspie Manus. Piekło, które tam przeżył, opisał w książce „Tylko góry będą ci przyjaciółmi” (Książkowe Klimaty 2021, przeł. Tomasz S. Gałązka) wystukanej na ekranie telefonu i wysyłanej partiami przyjaciółce-aktywistce. Powstał wstrząsający dokument, w którym reportaż łączy się z filozoficzną refleksją nad współczesną architekturą i mechanizmami represji wymierzonymi w uchodźców i migrantów.

Australia jest bliżej niż mogłoby się wydawać. Sprzeczną z prawami człowieka politykę graniczną prowadzi także Unia Europejska, w tym Polska. Co się dzieje na polskich i europejskich granicach sześć lat po tak zwanym kryzysie migracyjnym? Jakie narracje są potrzebne i skuteczne w obliczu „zmęczenia współczuciem” wobec uchodźców? Jak działać na rzecz zmiany postaw?

Feras Daboul – mentor kulturowy w Centrum Pomocy Cudzoziemcom w Fundacji Ocalenie w Warszawie, edukator międzykulturowy, nauczyciel i tłumacz. Uczy języka arabskiego w Wielokulturowym Liceum Humanistycznym im. Jacka Kuronia w Warszawie. Laureat Fundacji Polcul za pracę na rzecz pomocy uchodźcom w Polsce. Urodził się w Damaszku, od 2012 roku mieszka w Warszawie. Przed wyjazdem do Polski pracował w Biurze Wysokiego Komisarza ds. Uchodźców (UNHCR) w Syrii.

Anna Strama – radczyni prawna, przez wiele lat związana z Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć w Krakowie, gdzie zajmowała się świadczeniem pomocy prawnej cudzoziemcom w postępowaniach uchodźczych i powrotowych,  a także  uczestniczyła w licznych projektach monitoringowych (sytuacja na przejściach granicznych, w ośrodkach detencyjnych, podczas lotów deportacyjnych), rzeczniczych (m.in. w sprawie bezpaństwowców) oraz szkoleniowych (organizowanie szkoleń m. in. dla Straży Granicznej, lekcji szkolnych). Obecnie  związana z Centrum Pomocy Prawnej im. Haliny Nieć oraz  Centrum Wielokulturowym i Punktem Informacyjnym dla Obcokrajowców w Krakowie.

Dionisios Sturis – urodzony w Grecji, wychowany w Polsce, dziennikarz i pisarz. Autor reportaży prasowych i radiowych, podcastów oraz licznych książek reporterskich (najnowsza to „Zachód słońca na Santorini. Ciemniejsza strona Grecji”  o współczesnej Grecji i greckości). Pisze o różnych wymiarach migracji i europejskiej polityce związanej z kwestiami uchodźczymi. Wielokrotnie nominowany do prestiżowych nagród dziennikarskich, m.in. Nagrody Grand Press, Nagrody PAP im. Kapuścińskiego, Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za reportaż literacki, Nagrody im. Macieja Płażyńskiego.

Aleksandra Lipczak – dziennikarka, obywatelka, feministka. Autorka książek „Ludzie z Placu Słońca” i „Lajla znaczy noc” (książka znalazła się w finałowej „dwudziestce” Nagrody Literackiej NIKE). Nominowana do Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza i Odkryć Empiku, laureatka Nagrody Krakowa Miasta Literatury UNESCO i Stypendiów Twórczych Miasta Krakowa. Współtworzyła obywatelską inicjatywę „Witajcie w Krakowie”.

Rzeczywistość buzuje. Oddolnie – także w literaturze – z coraz większą mocą dochodzą do głosu nowe języki i narracje, kształtuje się nowa poetyka równości. Jak pisać i mówić o wykluczeniu? Jakie są strategie, tak literackie, jak aktywistyczne, żeby mu przeciwdziałać? Jak literatura i inne formy twórczości poszerzają pole (społecznego) widzenia? Jak tworzyć nowy, inkluzywny język, który nie rani i nie wyklucza? O tym wszystkim chcemy porozmawiać w nowym cyklu „W(y)KLUCZENIA” w Pałacu Potockich przy Rynku Głównym 20 w Krakowie.

Jak pisać i mówić o wykluczeniu? Jakie są strategie, tak literackie, jak aktywistyczne, żeby mu przeciwdziałać? Jak literatura i inne formy twórczości poszerzają pole (społecznego) widzenia? Jak tworzyć nowy, inkluzywny język, który nie rani i nie wyklucza? O tym wszystkim chcemy porozmawiać w nowym cyklu „W(y)KLUCZENIA” w Pałacu Potockich przy Rynku Głównym 20 w Krakowie.

W(y)KLUCZENIA

Głośne premiery książkowe będą w nim punktem wyjścia do rozmowy o sytuacji mniejszości, migracji, ekologicznej wrażliwości, polityce troski, prawach kobiet, społecznych i ekonomicznych nierównościach. Gośćmi i gościniami interdyscyplinarnych spotkań będą autorzy i autorki, twórcy i twórczynie, badacze i badaczki oraz działacze i działaczki, którzy wystąpią w podwójnej roli: czytelników i czytelniczek oraz komentatorów i komentatorek rzeczywistości.

„Czeka nas wiele zadań: trzeba nazywać rzeczy po imieniu, mówić prawdę najlepiej, jak umiemy, rozumieć, skąd się wzięłyśmy, słuchać tych, których uciszano w przeszłości, dostrzegać, jak schodzą się i rozchodzą miriady naszych historii, korzystać z posiadanych przywilejów do likwidacji uprzywilejowania lub jego poszerzenia” – pisze Rebecca Solnit w „Matce wszystkich pytań” (Wydawnictwo Karakter 2021, przeł. Barbara Kopeć-Umiastowska).

Takie są też nasze zadania i o tym będziemy rozmawiać w cyklu, w którym literatura spotyka się z aktywizmem. Organizatorem cyklu debat pn. „W(y)KLUCZENIA” jest KBF – instytucja kultury Miasta Kraków i operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO.