
GRANDS CONCERTS: CAPELLA SANCTAE CRUCIS
Program koncertu Capella Sanctae Crucis skupia się wokół Requiem de Coimbra, czterogłosowej mszy za zmarłych, anonimowej i wcześniej niepublikowanej, a wykonywanej najprawdopodobniej w klasztorze Santa Cruz w portugalskiej Coimbrze w pierwszej połowie XVI wieku. To polifoniczne opracowanie, zwane w źródłach luzytańskich contraponto concertado, zrodziło się z improwizacji: głos tenorowy eksponuje chorałową melodię (cantus planus) w długich i izorytmicznych nutach, pozostałe trzy głosy rozwijają kwiecisty i zarazem imitacyjny kontrapunkt. Taka kompozycja zapewnia dziełu doskonałą stabilność i równowagę, płynność i nieustanny ruch.
Mszy towarzyszyć będą inne dzieła stanowiące muzyczną oprawę liturgii za zmarłych w Coimbrze: motet Circumdederunt me Bartolomea Trosillo, graduał In memoria w niezwykłej wersji na trzy wysokie głosy sygnowanej przez Bernala,Regem cui, czyli wezwanie (invitatorium) otwierające nabożeństwo jutrzni za zmarłych, dzieło Antónia Milheiro, ważne i cenne muzycznie w świecie iberyjskim, czy litanijne Jesu redemptor, które zostanie przedstawione jako muzyka procesyjna.
W tekstach nieustannie przewija się pragnienie i uwielbienie blasku wiecznego światła, które osusza łzy bólu i tłumi smutek straty. Do wymowy tekstu przekazywanego przez śpiewaków artyści dodali brzmienie instrumentów dętych. Jak dowodzą liczne przekazy pisane, w XVI-wiecznych kaplicach i katedrach Półwyspu Iberyjskiego różnorodne instrumenty, głównie dęte, towarzyszyły i wspierały głosy śpiewaków podczas najbardziej uroczystych ceremonii, takich jak nabożeństwa za zmarłych. Flety, dulcjany, kornety i cynki, szałamaje, puzony, krummhorny i dudy ilustrują i wzbogacają więc kolorystykę prezentowanego repertuaru. Pozostaje to w zgodzie z iberyjskimi źródłami, które mówią o praktyce różnicowania instrumentacji towarzyszącej głosom, aby zachwycić słuchacza.
Wyjątkową cechą tego projektu jest praca nad elastycznością głosów ludzkich i instrumentalnych: artyści pragną zbliżyć się jakością wykonania do śpiewaków-wirtuozów z Santa Cruz de Coimbra z XVI wieku. Powaga tematu wraz z bogatym brzmieniem głosów i instrumentów wprowadza słuchacza w stan głębokiej kontemplacji – między życiem a śmiercią, między chwilą a wiecznością.