Natasha Lomouri, Adam Michnik, Wołodymyr Jermołenko
Chair / prowadzenie: Agnieszka Lichnerowicz 

↓ See below for the English version ↓

W świecie nękanym kryzysami i przesiąkniętym niepokojem, w siłę rosną cenzura oraz represje wobec ludzi pióra. Spada zaufanie społeczne, narasta polaryzacja, coraz trudniej jest  dociekać prawdy i istoty rzeczy. Atrakcyjność zyskują natomiast narracje służace mobilizacji tożsamościowej oraz autorytaryzmy, kuszące pocieszającymi, zmanipulowanymi opowieściami. W gronie pisarzy, intelektualistów i dziennikarzy z Polski, Ukrainy i Gruzji porozmawiamy o najpoważniejszych zagrożeniach dla wolności słowa, ale też o potencjale literatury w czasach niestabilności i wojny. O walce o wolność i głos Europy Środkowo-Wschodniej, a także o specyfice i uniwersalności doświadczenia naszego regionu. O nadziei, odporności i znaczeniu międzyludzkich więzi w czasach walki o przetrwanie. 

Natasha Lomouri jest dyrektorką wykonawczą PEN Georgia, założycielką Tbilisi International Festival of Literature. W latach 2011–2023 była dyrektorką Domu Pisarzy w Gruzji, gdzie zainicjowała szereg istotnych projektów literackich i edukacyjnych, takich jak: Międzynarodowy Festiwal Literatury w Tbilisi, rezydencja dla pisarzy, Muzeum Pamięci Dawida Saradżiszwilego oraz Muzeum Represjonowanych Pisarzy. Jest promotorką literatury gruzińskiej na świecie. W 2023 roku otrzymała specjalną nagrodę Saba „za wspieranie rozwoju współczesnych procesów literackich w Gruzji”. 

Adam Michnik, redaktor naczelny Gazety Wyborczej, historyk, eseista, publicysta polityczny. W latach 1968-1989 jeden z czołowych organizatorów nielegalnej, demokratycznej opozycji, członek Komitetu Obrony Robotników. W latach 70-tych działał w licznych organizacjach opozycyjnych i brał udział w wydawaniu wielu pism drugiego obiegu. Wielokrotnie aresztowany, łącznie w więzieniach w PRL spędził sześć lat. Uczestnik obrad Okrągłego Stołu w 1989. Uhonorowany licznymi odznaczeniami i tytułami doktora honoris causa. Odznaczony orderem Orła Białego. Autor wielu głośnych publikacji i artykułów w czasopismach z całego świata.

Wołodymyr Jermołenko, ukraiński filozof, dziennikarz i pisarz. Prezes PEN Ukraina. Doktor nauk politycznych (Francja), doktor filozofii (kandydat nauk, Ukraina). Dyrektor ds. analiz w Internews Ukraine. Redaktor naczelny UkraineWorld.org – multimedialnego projektu w języku angielskim poświęconego Ukrainie. Profesor nadzwyczajny w Akademii Kijowsko-Mohylańskiej. Autor książek (zarówno non-fiction, jak i literatury pięknej), laureat m.in. Nagrody im. Myroslava Popovycha (2021), Nagrody im. Petra Mohyly (2021), Nagrody im. Jurija Szewelowa (2018), tytułu Książka Roku na Ukrainie (2023, 2018, 2015) oraz innych wyróżnień. Przewodniczący rady Fundacji Międzynarodowe Odrodzenie (Open Society Foundations). Wykładowca publiczny. Autor podcastów Explaining Ukraine i Thinking in Dark Times (w języku angielskim), współautor – wraz z Tetianą Ogarkovą – Kultpodcastu (w języku ukraińskim). Autor licznych artykułów w mediach międzynarodowych i ukraińskich. Publikował m.in. w The Economist, Le Monde, Financial Times, New York Times, Newsweek; wielokrotnie komentował dla BBC, CNN, Al Jazeery, France 24, France Culture, Radio France International i innych. Jego teksty i wywiady ukazywały się w językach: ukraińskim, angielskim, francuskim, niemieckim, hiszpańskim, polskim, włoskim, rosyjskim, niderlandzkim, norweskim, czeskim, greckim, chińskim i innych. Ojciec trzech córek.

 Agnieszka Lichnerowicz, dziennikarka Radia TOK FM, autorka książki "Idzie wojna?". Jako reporterka relacjonowała wybory, konflikty i międzynarodowe spotkania na szczycie na całym świecie, w Rosji i Gruzji, na Białoruś i ogarniętej tzw. Arabską Wiosną Afryce Północnej. Od ponad 20 lat podróżuje do Ukrainy, relacjonowała pomarańczową rewolucję, Majdan, aneksję Krymu, podpalanie wschodniej Ukrainy i pełnoskalową wojnę. Przez kilka lat prowadziła też warsztaty dziennikarskie w przechodzącej transformację Mjanmie. Jest m.in. laureatką Nagrody PAP im. R. Kapuścińskiego. Współautorka podcastu "Rozumieć Ukrainę", pisze dla tygodnika „Polityka”.

[EN]
In a world plagued by crises and permeated with anxiety, censorship and repression against writers are gaining strength. Social trust is declining, polarization is increasing, and the pursuit of truth and meaning is becoming harder. Meanwhile, narratives that fuel identity-based mobilization and authoritarianisms offering comforting, manipulated stories are becoming ever more attractive. Together with writers, intellectuals, and journalists from Poland, Ukraine, and Georgia, we will discuss the gravest threats to freedom of expression, as well as the potential of literature in times of instability and war. We will talk about the struggle for freedom and the voice of Central and Eastern Europe, as well as the specificity and universality of our region's experience. We will also reflect on hope, resilience, and the importance of human bonds in the struggle for survival.

Natasha Lomouri is the Executive Director of PEN Georgia and the Founding Director of the Tbilisi International Festival of Literature. Between 2011 and 2023 she was the director of the Writers’ House of Georgia, where she initiated several important literary and educational projects: Tbilisi International Festival of Literature, a Writers’ Residency, David Sarajishvili Memorial Museum, Museum of Repressed Writers. She is a promoter of Georgian literature abroad.  In 2023, she was awarded a special Saba prize “for supporting the development of contemporary Georgian literary processes.”

  Adam Michnik, Editor-in-chief of Gazeta Wyborcza, the biggest daily in Poland. Historian, co-founder of KOR (Committee for the Defense of Workers) 1976, detained many times during 1965-1980, a prominent „Solidarity" activist during the '80ties, spent a total of six years in Polish prisons for activities opposing the communist regime, member of the Round Table Talks 1989, member of the first non-communist parliament 1989-1991. Laureate of many international prizes and honorary titles. Author of numerous books published in Poland and abroad as well as papers in international press.  

Volodymyr Yermolenko is a Ukrainian philosopher, journalist and writer. President of PEN Ukraine. Doctor of political studies (France), PhD in philosophy (kandydat nauk, Ukraine). Analytics director at Internews Ukraine. Chief editor of UkraineWorld.org, a multimedia project in English about Ukraine. Associate professor at Kyiv-Mohyla Academy. Book writer (non-fiction and fiction), winner of Myroslav Popovych Prize (2021), Petro Mohyla Prize (2021), Yurii Sheveliov Prize (2018), Book of the Year prize in Ukraine (2023, 2018, 2015) and others. Head of board of International Renaissance Foundation (Open Society Foundations). Public lecturer. Author of podcasts “Explaining Ukraine” and “Thinking in Dark Times” (in English), co-author (with Tetyana Ogarkova) of “Kultpodcast” (in Ukrainian). Author of numerous articles in international and Ukrainian media. Published in The Economist, Le Monde, Financial Times, New York Times, Newsweek, gave numerous comments to BBC, CNN, Al Jazeera, France 24, France Culture, Radio France International etc. His texts and interviews have been published in Ukrainian, English, French, German, Spanish, Polish, Italian, Russian, Dutch, Norwegian, Czech, Greek, Chinese and others. Father of three daughters.

Agnieszka Lichnerowicz is a journalist at TOK FM radio and the author of Idzie wojna? (War Is Coming?). As a reporter, she has covered elections, conflicts, and international summits around the world, including in Russia, Georgia, Belarus, and North Africa during the Arab Spring. For over two decades, she has been regularly reporting from Ukraine, covering events such as the Orange Revolution, Euromaidan, the annexation of Crimea, the outbreak of war in Eastern Ukraine, and the full-scale Russian invasion. For several years she taught journalism workshops in Myanmar during its political transition. A recipient of the Ryszard Kapuściński PAP Award, she is the co-author of the podcast Rozumieć Ukrainę (Understanding Ukraine), contributes to Polityka weekly.