"Godzinki czyli od świtu do zmierzchu"

"Godzinki czyli od świtu do zmierzchu" to spektakl muzyczno - taneczny, poświęcony pieśniom śpiewanym codziennie o określonych porach dnia. Akcja, zgodnie z tradycyjną koncepcją jedności czasu, zawiera się w ciągu jednej doby - czyli, jak w podtytule: "od świtu do nocy". Spektakl koncentruje się na tzw. "białym śpiewie" oraz na tańcach.

Chodzi tu o tańce służące bądź odpędzaniu złego - czyli będące w istocie rodzajem egzorcyzmów - tak jak tarantela bądź też tych, które umożliwiały kontakt z rzeczywistością pozazmysłową - jak tańce chasydzkie, podczas których dusza ma się podnieść o dwie stopy nad ziemię - jak głosi chasydzkie powiedzenie. Zaś Jerzy Trzanowski, XVII-wieczny poeta trzech narodów: polskiego, czeskiego i słowackiego (którego teksty, w przekładzie na współczesną polszczyznę Zbigniew Macheja, wykorzystane zostały w spektaklu) napisał: "Usta jak dzwoneczek brzmią/ lecz wtedy najmocniej grzmią,/gdy serce sznureczek ciągnie, /taki głos Niebo osiągnie".

Spektakl odbędzie się na dziedzińcu Muzeum Archeologicznego. Wydarzenie plenerowe, odbędzię się niezależnie od warunków pogodowych, gdyż miejsce jest zabezpieczone na wypadek niekorzystnych warunków atmosferycznych.

Scenariusz, reżyseria, przestrzeń: Wiesław Hołdys
Współpraca: Agnieszka Dziedzic
Wykonawcy: Ewa Breguła, Katarzyna Chodoń, Monika Gigier, Agnieszka Nastalska, Jan Mancewicz
Kostiumy: Monika Gigier i Alicja Margolin
Muzyka: Michał Braszak
Rysunki: Wiesław Hołdys

W spektaklu wykorzystano teksty z:
"Legendy i pieśni ludu polskiego nowo odkryte", Warszawa 1860, druk Gazety Codziennej; Georgius Tranoscius (Jerzy Trzanowski), "Pieśni duchowne", przełożył Zbigniew Machej, Oficyna Efemeryczna, Cieszyn 2017; "Śpiewnik Kościoła Ewangelicko - Augsburskiego w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej", Wydawnictwo Strażnica Ewangeliczna, Warszawa 1956; Karol Daniel Kadłubiec "Śpiwo Anna Chybidziurowa a jeji sómsiedzi" Bystřice 2018, Ducatus Teschinienis a także materiały z kwerendy ustnej oraz teksty własne Wiesława Hołdysa.

Premiera 6, 7 czerwiec 2021

Fot. Wiesław Hołdys

Projekt zrealizowano przy wsparciu finansowym Województwa Małopolskiego.

„Godzinki, czyli od świtu do zmierzchu" to ciekawie wymyślony i zrealizowany spektakl w duchu etnicznym, o chasydzkim rysie obrzędowym. Pieśni są tu zaklęciami. Całości nadawana jest rytmika przez dźwięk kołatek, drumli oraz innych prostych instrumentów w rękach postaci. Oprócz muzyki (także tej, którą słyszymy z głośników) i śpiewu mamy także dźwięki dodatkowe, np. kroki, szuranie szczotką czy pstrykanie palcami, uzbrojonymi w naparstki. To wszystko tworzy cały horyzont dźwięków, które wzbogacają spektakl i naturalnie wypełniają pustą przestrzeń. Hołdys przenosi nas w świat, w którym głównym zadaniem jest odczynianie uroków i codzienna walka ze złem. Hałas jest odstraszaniem złego – pieśń ma działanie magiczne.
Na koniec spektaklu (czyli krótko przed upływem godziny, a w spektaklu – doby) postaci wpadają w taneczny trans. Tańce kojarzą się z rytuałami ludowymi i często mają charakter świętowania, zabawy, celebracji. Całość nagle urywa się, światło gaśnie. Możemy mieć nadzieję, że pieśni będą skuteczne, a rytuał zadziała.
Joanna Marcinkowska
Dziennik Teatralny Kraków